Nieuwe zoekopdracht

Niet tevreden met de zoekresultaten hieronder? Probeer het dan nogmaals:

1 zoekresultaat voor:

1

Verzameling van gedichten van, voor en tegen Jr. Willem van Haren, grietman op Het Bildt. [Utrecht], [de Compagnie], [1742].

De verzameling opent met het gedicht ‘Leonidas’, waarin ogenschijnlijk een episode uit de Griekse geschiedenis wordt verteld, maar dat voor de goede verstaander een krachtige oproep was aan de regering om koningin Maria Theresia van Hongarije de militaire hulp te geven waartoe de Republiek zich verplicht had. Van Haren publiceerde het gedicht in 1742 samen met nog twee politieke lierzangen en behaalde er een enorm succes mee: in weinige dagen werden duizenden en duizenden exemplaren van ‘Leonidas’ verkocht, waarna – zoals verwacht kon worden – allerlei lof- en hekeldichten volgden. Het ook in het Latijn en Frans vertaalde dichtstuk leverde Van Haren zelfs een lofdicht op van de zeer door hem bewonderde Voltaire. Het jaar daarop besloten de Staten-Generaal alsnog Maria Theresia met soldaten te hulp te komen en kon de dichter-politicus zich erop beroemen met drie gedichten een leger van 20.000 man op de been te hebben gebracht. Van Harens gedichten, de lofdichten op hem en zijn ‘Leonidas’ èn de hekeldichten van zijn tegenstanders zijn, na vaak afzonderlijk te zijn verschenen, in vier delen gebundeld, die weer in één band zijn samengevoegd. (Naast deze folio-uitgave bestaat er ook een in octavo, met grotendeels dezelfde inhoud.) De gedichten zijn onder meer ondertekend door Patriot, G.S., Yver, R. Blok, ‘Pro Patria et Libertate’, R. Agricola, J.S., Willem Henskes, J.T. la Fargue, ‘Uit zucht tot vrijheid’, ‘Finis cornat opus’, J. W. Pruys. Van de toegevoegde prenten is, uitgezonderd die tegenover de pagina’s 227 en 336, een beschrijving te vinden in Frederik Mullers ‘Beredeneerde beschrijving van Nederlandsche historieplaten’. Op de titelpagina ontbreekt een impressum, maar op de laatste pagina van elk van de vier delen wordt “de Compagnie in Utrecht” als uitgever genoemd. In de 17e en 18e eeuw werkten uitgevers soms samen bij de productie en distributie van kostbare boeken om de investeringskosten te spreiden. Kruseman vermeldt bij zijn opsomming van belangrijke Utrechtse boekhandelaren ook “de Compagnie van boekverkoopers, 1740”, maar voegt eraan toe: “Van de werkzaamheden dezer compagnie is niets te vinden”. Van een in 1741 door de Compagnie in Utrecht uitgegeven bijbel zijn de samenwerkende boekhandelaren inmiddels echter wel bekend: in de NCC worden Willem Kroon, Pieter Muntendam, Johannes Evelt en Etienne Neaulme als zodanig genoemd. Deze vier zouden dus heel goed ook de uitgevers van deze verzameling gedichten kunnen zijn. Van de 11 historieprenten – dat zijn er meer dan wij bij exemplaren elders genoemd zagen – worden er 9 beschreven door Frederik Muller en 1 in Atlas van Stolk. De elfde plaat toont twee personen in een legertent, een derde persoon in Romeinse wapenrusting nadert hen van rechts. Een bijschrift ontbreekt. Ook leverbaar een exemplaar zonder platen, gebonden in half leren band uit de tijd, voor 150 euro. ( Dit exemplaar heeft wel een fraaie gravure als titelvignet bij de Lof der Vrede. De overige gravures lijken nooit in dit exemplaar meegebonden te zijn geweest.)